Één van de begrippen in fotografie is het diafragma, je hebt er vast wel eens van gehoord. Op steeds meer camera’s die vandaag de dag te koop zijn kun je dit diafragma zelf instellen en dat is leuk. Aan de hand van een aantal foto’s die ik gemaakt heb zal ik laten zien wat je er precies met kunt doen.
Vorige week, toen het nog niet heel koud was, heb ik nog een paar paddenstoelen kunnen vinden. Ondanks dat het al erg laat in het seizoen was, stonden er nog een paar overeind.
Dus even de grasachtige grond scannen op uitwerpselen en hop, plat op mijn buik in het gras op ongeveer 1,5 meter afstand van de paddenstoelen.
Diafragma en scherptediepte
Met het diafragma kun je bepalen hoeveel je op jouw foto scherp afgebeeld wilt hebben. Scherptediepte wordt dit genoemd. Eigenlijk is de Engelse term makkelijker. ‘Depth of Field‘ wil zeggen dat er een bepaald veld in je foto is, van voor naar achter, wat scherp wordt afgebeeld.
Hoe is het diafragma dan van invloed op de scherptediepte in een foto? Vrij eenvoudig: een groot diafragma (grote opening waardoor licht je camera in kan) heeft een laag diafragmagetal (f-getal) en hierbij hoort een kleine scherptediepte. Een klein diafragma heeft een hoog diafragma getal en een grote scherptediepte en hierdoor kan dus minder licht je camera in om de sensor of film te belichten.
Bovenstaande foto is gemaakt met een groot diafragma en een bijbehorend klein diafragma getal, namelijk f/1.8. De scherptediepte is hier gering. De grassprietjes zijn nauwelijks scherp afgebeeld. De achtergrond is helemaal niet te onderscheiden. Dit wordt een ‘zachte achtergrond’ genoemd.
In de foto gemaakt met een diafragma op f/3.2 is de foto ook nog heerlijk zacht maar er is meer scherptediepte. De grassprietjes zijn nu scherper. Zou je deze foto maken met een klein diafragma, bijvoorbeeld f/16, dan zou je kunnen zien dat de achtergrond uit bomen bestaat.
Bij detailopnames in de natuur van bijvoorbeeld bloemen kijkt een kleine scherptediepte erg prettig en het levert een aangenaam beeld op. Tijdens het bezoek aan het Hallerbos in België heb ik hier ook veelvuldig gebruikt van gemaakt: http://www.peutograaf.nl/natuur/hyacinten-in-hallerbos/
En verder … de belichtingsdriehoek
Niet alleen het diafragma is van belang op de scherptediepte. Naast het f-getal kun je de scherptediepte ook beïnvloeden door de brandpuntsafstand en de afstand tot het onderwerp. Het diafragma is ook onderdeel van de belichtingsdriehoek. Met behulp van het diafragma bepaalt je namelijk ook hoeveel licht je binnen laat in je camera. In deze driehoek staan drie elementen centraal die de belichting van je foto beïnvloeden.
Later meer over de andere twee elementen in de belichtingsdriehoek: sluitertijd en ISO-waarde.
Via deze link kun je de foto’s in dit bericht in een hogere resolutie bekijken: https://www.flickr.com/photos/robertdelpeut/sets/72157649567481692/